Blisko ...Karcino
KARCINO - Miejscowość ze względu na swoją długość posiadała odrębne nazwy, dla części zachodniej,,Langesende"; środkowej ,,Mittelhhagen" i wschodniej z kościołem ,,Kirschhagen" To zróżnicowanie miało również swoją konsekwencję po II wojnie światowej w nazwie odpowiednio : Świerczewo- gdzie znajdował się folwark; Rogozino ze sklepem i gospodą, oraz Sieradowo w którym był kościół. Większość zabudowy po południowej stronie drogi to budynki robotników rolnych. W późniejszych latach wsi nadano jedną nazwę. Karcino to wieś o proweniencji średniowiecznej jako siedziba rodowa Wachholtzów. W 1467 r. Jobst Weachholtz dokonał zamiany Karcina na wsie opackie z Białoboków co potwierdził Eryk II. Jako własność kościelna po reformacji stała się wsią książęcą należącą do domeny w Trzebiatowie. W 1628 r. określana jest jako własność książęca i siedziba parafii. Matrykularz z 17 marca 1746 dotyczył spraw związanych z funkcjonowaniem pastora i zawierał uwagi: po pierwsze odnosił się do wyborów pastora. Po drugie odnosił się do corocznej .zwyczajowej ofiary w postaci 5 fur torfu dla pastora. Zwyczajowo również wg starych zwyczajów rybacy zamieszkujący osadę musieli tak często jak łowili ryby jedną siatkę ryb oddać kościołowi. Wieś położona w płn. części województwa Zachodniopomorskiego, w pasie Pobrzeża Bałtyckiego w odległości ca 20 km. na zach, od Kołobrzegu. Przy bocznej drodze w kierunku płn. od drogi Kołobrzeg - Trzebiatów. Wieś ulicówka na płaskim terenie. Wokół otoczona przez pola i łąki. W odległości ca 2 km. od jeziora Resko Przymorskie W płn. -wsch. części wsi kościół neogotycki pierwotnie z otaczającym cmentarzem. We wsi bogate domy oraz zagrody, każda z własnymi budynkami gospodarczymi, ustawione wokół kwadratowego dziedzińca; Budynki zlokalizowane w większości po płn. stronie drogi. Wieś jest bardzo rozległa, rozciągnięta i podzielona na trzy części Świerszczewa - folwark, Rogozino - sklep i gospoda, oraz Sieradowo.
Kościół.
KOŚCIÓŁ - usytuowany jest po płn.. stronie drogi, zbudowany na płaskim terenie, we wsch. części wsi. Kościół jest otoczony nieregularnym placem zbliżonym do owalu- łezki o podłodze urbanistycznej w całość wypełnionej trawiastą polaną. Po stronie zach. tuż przy głównym wejściu do Kościoła ustawiony drewniany krzyż misyjny. Wzdłuż granicy rosną pojedyncze drzewa o różnych gatunkach : jesion lipa, klon. Teren przykościelny wyznaczony jest ceglanym murkiem, złożonym u dołu z pełnej ścianki, W górnej partii murowane. słupki, zwieńczone dwuspadowym obdaszkiem. Główne wejście na plac kościelny usytuowane jest od str. płd.-zach., przy drodze wiejskiej. Boczne wejście prowadzi od str. płd. Od strony zach. i płn. kościół graniczy z polami, od płd. z drogą wiejską, a dalej zabudowaniami, od wsch. z zabudowaniami mieszkalnymi i gospodarczymi. Zabudowa wsi rozciąga się wzdłuż drogi na osi wsch.- zach. na przestrzeni ca 5 km.Bezpośrednio przy kościele usytuowane są domy mieszkalne. Kościół jest orientowany;
Posiadłości kościoła obejmowały w kapitale 150 talarów; ziemia składająca się głównie z pastwisk, wg wzmianki z 26 lipca 1797 r. została wydzierżawiona za roczną dzierżawę 4 talarów i 15 groszy z zachowaniem prawa pierwokupu, ale bez jakichkolwiek innych praw. Dziedziczny dzierżawca zbudował sobie na tym terenie chatę. Łąk i lasów kościół nie posiada. Pozostałe dochody Kościoła pochodzą ze skrzynki na ofiary i ofiary związanej z komunią, jak również dobrowolnych datków, ofiary noworocznej, ofiary za pogrzeby i inne służby i wynosiły około 45 talarów. Z majątku ruchomego był odnotowany ..."duży srebrny pozłacany kielich i patena, 1 mniejszy srebrny pozłacany kielich z pateną, służą do komunii chorych. Kościół posiadał dwa dzwony... etc.". Według dokumentu z 26 października 1850 roku potwierdzonego 12 listopada 1850 probostwo posiadało 91, 62 morgi gruntów ornych, łąk i pastwisk, 0,140 bagna i 0,45 nieużytków; razem 92,67 mórg. Kapitał wynosił 228,26 talarów 4 fenigi. Poza tym kościół w Karcinie posiada własny kapitalik proboszcza, od którego odsetki mógł pastor używać dowolnie.
Według źródeł wiadomo, iż w Karcinie istniał kościół.,,Wcześniejsza budowla miała długość 74 stóp, razem z wieżą i głębokość 30 stóp. Była zbudowana masywnie. Wieża zbudowana z drewna, wewnątrz obłożona jakby drewnianymi palami". W latach 1861-1862 wybudowano nowy kościół wraz z wieżą w stylu neogotyckim, oraz juwentarium i plebanię za łączną sumę 15.600 talarów (H.Berghaus, s. 1093). Na podstawie zarządzenie Urzędu Królewskiego z 5 sierpnia 1866 r. dotyczącego ubezpieczenia nowych budynków na kwotę 8100 talarów, oraz potwierdzenia stanu zachowanych starych budynków z 7 stycznia 1867 r. zatwierdzono,,,.. ze względu na zły stan techniczny i małą wartość,, rozbiórkę starego kościoła.
1 czerwca 1856 r. gospodarz z Miejscowości Karcino Matrin Goldbeck w swoim testamencie z 22 stycznia 1856 r., z dodany kodycylem 22 maja, otwartym 7 sierpnia 1856 r.zapisał kościołowi sumę w wysokości 500 talarów jak fundację Martina Goldbecksche z przeznaczeniem na nowy budynek kościelny, a przede wszystkim na nowe organy. Parafia weszła w posiadanie legatu 7 czerwca 1858 r. Początkowo był on złożony w banku, tak że na koniec 1862 r. zrobiło się z tej sumy 679 talarów i 3,1 fenig. Z tej sumy mistrzowi organowemu Grünberg wypłacono zgodnie z kontraktem z 31 marca 1862 r. 568 talarów 1 fenig, za zabudowane i przekazane 29 października 1862 r. organy. Mają one 8 rejestrów, 6 w manuale 2 w pedałach. Częśc tej dotacji została przekazana do kasy oszczędnościowej w Kołobrzegu. Kościół jest budowlą jednolitą i wraz z wyposażeniem tworzą stylistyczną całość. Nie mamy żadnych informacji na temat budowniczych i architekta tegoż obiektu. Do końca II Wojny Światowej Kościół należał do ewangelików i był pod opieką miejscowych właścicieli ziemskich. Po II Wojnie Światowej w 1945 r. stał się kościołem katolickim, podległy Biskupstwu w Koszalinie Kościół został poświęcony 12 września 1945 r. Odpust jest 14 września. Kościół przynależy do parafii w Sarbii.
Młyn nad rz. Łużanką wraz z pierwotną zagrodą wzniesioną nieco powyżej - na pn. od młyna, wybudowano w roku 1899 o czym świadczy datownik w szczycie fasady młyna. Autor projektu i budowniczowie nie- znani. Nieznany także ówczesny właściciel. Obecnie pozostałością tej fazy jest młyn. Pierwotną zagrodę młyńską przypuszczalnie rozebrano ok. 1920 roku. Wówczas to do elewacji wsch. budynku młyna dostawiono dom młynarza ob. dom mieszkalny nr 74. Autor projektu, budowniczowie ówczesny -właściciel nieznany.
W 1939 roku nastąpiła rozbudowa zagrody młyńskiej. Wzniesiono wówczas budynek chlewni z szopą w pierzei zach. oraz budynek obory w pierzei pn., które to budynki wraz z młynem i domem młynarza tworzą dzisiaj tzw. wewnętrzny dziedziniec, zamknięty od wsch. ceglanym murem. Ponad- to wzniesiono budynek warsztatów oraz stodołę w pierzei wsch., a także dobudowano ceglany aneks w elewacji pn. młyna wodnego dla którego cokół stanowił dwu- przęsłowy pomost przerzucony nad kanałem. Przebudowa młyna związana była z przystosowaniem go do mielenia prochu strzelni- czego. Autorzy projektu i budowniczowie nieznani. Ówczesny właściciel to oficer Wermachtu, którego inicjały E.D. wraz z datownikiem wskazującym na rok 1939, zachowały się w szczycie elewacji bocz- nej obory, usytuowanej w pierzei pn. dziedzińca wewnętrznego.Po II wojnie światowej młyn przejęło Państwo. W latach 1951-1999 młyn stanowił własność pana Który obecnie przekazał gospodarstwo swemu synowi .
Źródło : zabytek.pl